Slotmodule in Addis Abeba (11–14 maart 2025)

Van 11 tot 14 maart 2025 vond in Addis Abeba de slotmodule plaats van het EthioStars Train-the-Trainer (TOT) programma. Deze vierdaagse missie markeerde het einde van een intensief traject waarin Ethiopische academici werden opgeleid tot facilitators van een opleiding om de leiderschaps- en supervisievaardigheden van professoren te versterken. Tijdens deze laatste missie kwamen alle betrokkenen samen voor workshops, reflectiesessies en evaluatiegesprekken.

Terugblik: 14 facilitators, 100 professoren

In 2024 rondde een groep van veertien beloftevolle Ethiopische facilitators het volledige TOT-programma af dat werd aangeboden door Impetus Academy. Tussen november 2024 en februari 2025 verzorgden deze facilitators samen opleidingen voor bijna 100 professoren aan zeven universiteiten verspreid over het hele land: Addis Abeba, Jimma, Hawassa, Ambo, Mekele, Arba Minch en Bahir Dar.

Dankzij de ‘train-the-trainer’-aanpak worden de opgedane kennis en methoden breed verspreid: elke gecertificeerde facilitator draagt de expertise verder uit binnen de eigen instelling, waardoor een olievlekwerking ontstaat die de kwaliteit van het hoger onderwijs, en de supervisie van doctoraatsstudenten in het bijzonder, in Ethiopië versterkt.

Doelstellingen van de slotmissie

De missie in maart had verschillende duidelijke doelen. Ten eerste bood ze de kans om terug te blikken op de eerste trainingsronde: wat ging goed en wat kon beter? Ten tweede was er ruimte voor onderlinge uitwisseling en peer learning; facilitators deelden ervaringen en hielpen elkaar om geleerde lessen te identificeren. Tot slot werkte de groep samen aan concrete aanpassingen van de inhoud en de vorm van de cursus, zodat deze nog beter aansluit bij de noden van academici in de Ethiopische context.

Evaluatieresultaten: hoge tevredenheid en waardevolle feedback

De professoren die deelnamen aan de opleidingen werden uitgenodigd om hun feedback te geven. 70 van de 96 deelnemers (73%) reageerden, wat waardevolle inzichten opleverde. Gemiddeld kreeg de training een score van 8,2/10 en de kans dat men de cursus zou aanbevelen lag nog hoger: 8,8/10. De interactieve werkvormen en de duidelijke praktische toepassingen werden bijzonder gewaardeerd. Tegelijk gaven deelnemers constructieve suggesties ter verbetering:

Meer authentieke voorbeelden en praktische casestudy’s;
Sterkere inbedding in de Ethiopische academische realiteit;
Nazorg na de training om de implementatie op lange termijn te ondersteunen;
Verbeterde logistiek, zoals externe locaties, gemengde groepen en een betere planning.

Nationale workshop en certificering van trainers

Een nationaal hoogtepunt vond plaats op vrijdag 14 maart met de officiële certificeringsceremonie voor de veertien facilitators. Dit gebeurde tijdens een nationale workshop, bijgewoond door meer dan 150 Ethiopische academici. De pas gecertificeerde facilitators kregen erkenning voor hun inzet en ontvingen hun certificaat. Daarnaast waren er getuigenissen van facilitators en professoren die de opleiding hebben bijgewoond, en werd een waardevolle dialoog geopend over de toekomst van het hoger onderwijs in Ethiopië. De bijeenkomst werd georganiseerd met steun van VLIR-UOS en in aanwezigheid van vertegenwoordigers van het Ethiopisch Ministerie van Hoger Onderwijs, wat de relevantie en impact van deze inspanning onderstreepte.

Genderinclusieve aanpak: “For ladies, by ladies”

Een bijzonder en krachtig aspect van deze missie was de nadruk op gendergelijkheid in de academische wereld. Twee vrouwelijke facilitators leidden een speciale sessie “for ladies, by ladies” met twaalf vrouwelijke professoren uit diverse universiteiten. In een veilige en inspirerende setting deelden deze vrouwen ervaringen, bespraken uitdagingen en verkenden hoe leiderschapsinstrumenten hen kunnen helpen omgaan met genderspecifieke dynamieken. De feedback was unaniem positief en deze gerichte aanpak droeg duidelijk bij aan de bredere doelstellingen van inclusie en empowerment in het hoger onderwijs.

Dit is nog maar het begin!

Hoewel het train-the-trainer programma (voor nu) is afgerond, staat de bredere uitrol van de opleiding voor professoren nog maar aan het begin. Vanaf mei 2025 starten de facilitators met een tweede trainingsronde, waarin opnieuw ongeveer 100 collega-academici aan de zeven deelnemende universiteiten worden opgeleid. Ook in 2026 blijft het project ondersteuning bieden voor de brede verspreiding van dit initiatief. Met een groeiende gemeenschap van gecertificeerde lokale facilitators bouwt EthioStars verder aan een duurzaam netwerk voor betere supervisie van doctoraatsstudenten, een hogere onderzoekskwaliteit en sterker academisch leiderschap in Ethiopië.

Het EthioStars Train-the-Trainer programma maakt deel uit van een bredere visie om de kwaliteit van PhD-begeleiding in heel Ethiopië te verbeteren. Het programma wordt gefinancierd door VLIR-UOS (Vlaamse Interuniversitaire Raad voor Universitaire Ontwikkelingssamenwerking) en sluit nauw aan bij de doelstellingen van het IQ-GEAR netwerk — een interuniversitaire samenwerking die de postgraduaatsopleiding en het onderzoek in Ethiopië versterkt.